Tệp JPEG XL Là Gì Và Làm Thế Nào Để Sử Dụng Nó

Nếu từng chụp ảnh, quan tâm tới nhiếp ảnh hoặc chỉ đơn giản là tải về những hình ảnh trên mạng, có lẽ bạn đã quá quen thuộc với định dạng ảnh JPEG, vốn có dung lượng khá nhỏ và chất lượng tạm chấp nhận được. Gần đây, với sự xuất hiện của các thiết bị mới, nổi bật nhất là iPhone 16, bạn có thể đã nghe tới một định dạng tương tự – JPEG XL. Vậy thì tệp JPEG XL là gì? Nó khác gì so với JPEG và làm thế nào để bạn có thể tận dụng được định dạng ảnh mới này? Hãy cùng TokyoCamera tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Tệp JPEG XL là gì? Định nghĩa

Chia sẻ trong bài viết này đến từ Jon Sneyers, Nhà nghiên cứu hình ảnh cao cấp tại Cloudinary, Biên tập viên của tiêu chuẩn JPEG XL và là người đóng góp vào việc triển khai các tham chiếu định dạng đang được Apple và Adobe sử dụng. Ông đề cập nhiều đến định dạng này, các trường hợp sử dụng và lý do tại sao ông cho rằng đây là một bước tiến lớn đối với các nhiếp ảnh gia.

“JPEG XL là một định dạng hình ảnh mới được thiết kế để trở thành định dạng hình ảnh tĩnh, trái ngược với một số định dạng hình ảnh mới khác như HEIC, AVIF và webp có nguồn gốc từ codec video, trong đó một khung hình duy nhất được sử dụng làm định dạng hình ảnh tĩnh”, Jon giải thích.

Tất nhiên, cái tên này mang theo những kỳ vọng và gánh nặng đã tồn tại trong nhiều thập kỷ với JPEG. Chỉ vì từ “JPEG” là một phần của nó, một số người có thể ngay lập tức liên tưởng đến tệp hình ảnh lossy (nén mất dữ liệu) 8 bit ban đầu, thu hẹp dải màu sắc trong ảnh thành một đầu ra thiếu mượt mà hơn và có dải động kém theo tiêu chuẩn ngày nay. JPEG rất tuyệt vào những năm 1990, nhưng Sneyers cho biết đã có nhiều tiến bộ trong nghiên cứu nén cho phép các tệp JPEG XL mạnh mẽ hơn đáng kể.

Ứng dụng của tệp JPEG XL là gì

“JPEG XL thực sự được thiết kế ngay từ đầu cho hình ảnh tĩnh. Vì vậy, nó cũng được thiết kế cho toàn bộ quy trình làm việc, toàn bộ quy trình làm việc thay đổi từ khi chụp đến khi phân phối và không chỉ tập trung vào phần cuối cùng của quá trình phân phối như một số codec khác vẫn làm. Những codec đó có thể tập trung vào chất lượng web, nhưng đối với JPEG XL, đó là toàn bộ quy trình làm việc”, Sneyers cho biết. “Do đó, bảo toàn dữ liệu là một phần quan trọng của nó, tất nhiên là thiết yếu đối với quá trình sản xuất, nhưng cũng đảm bảo độ trung thực rất cao, hữu ích trong sản xuất hoặc lưu trữ hoặc trong nhiều tình huống khác mà có thể tiết kiệm một chút dữ liệu, nhưng vẫn cần độ trung thực rất tốt”.

JPEG XL cung cấp cho các nhiếp ảnh gia sự linh hoạt để sử dụng tệp trực tiếp từ máy ảnh và chia sẻ nhanh chóng mà không cần phải thực hiện bất kỳ quá trình chuyển đổi nào như chuyển đổi từ tệp RAW. Đồng thời, nếu muốn chỉnh sửa nhiều hơn, JPEG XL cũng có tất cả dữ liệu RAW, vì vậy nó có thể mở trong trình chỉnh sửa như Lightroom hoặc Photoshop như một tệp RAW DNG. Đó là sự kết hợp tốt nhất của cả hai loại hình.

“Tôi nghĩ sự khác biệt lớn nhất giữa JPEG XL và JPEG cũ là độ chính xác mà bạn có thể đạt được với dải động. Trên thực tế, JPEG cũ bị giới hạn ở 8 bit và tôi nghĩ rằng điều này ngày càng trở thành một hạn chế lớn gần giống như việc định dạng GIF chỉ có 256 màu là một hạn chế rõ ràng”, Sneyers tiếp tục. “Hầu hết các màn hình hiện nay, hoặc ít nhất là nhiều màn hình, đều là 10 bit và tất nhiên, máy ảnh có độ chính xác mặc định lên đến 12 bit, 14 bit hoặc cao hơn. Vì vậy, việc nén nó xuống dải động tiêu chuẩn và sử dụng JPEG cũ là không đủ tốt”.

Tương lai của tệp JPEG XL

Lợi ích lớn nhất của JPEG XL là khả năng kết hợp tệp xem trước, JPEG truyền thống, với RAW thành một tệp duy nhất. Khái niệm “JPEG+RAW” sẽ lỗi thời, vì một tệp JPEG XL duy nhất có thể thực hiện cả hai.

“Tôi không nghĩ rằng trong tương lai sẽ cần có nhiều phiên bản của cùng một hình ảnh”, ông nói. “Bạn có thể có một hình ảnh duy nhất về cơ bản là hình ảnh chất lượng rất tốt và có thể được sử dụng cho cả mục đích trao đổi và sản xuất”.

Một khía cạnh khác của định dạng này sẽ hấp dẫn các nhiếp ảnh gia là nó có khả năng nén vượt trội. “Sự khác biệt giữa JPEG XL và JPEG cũ là, tôi cho là ít nhất là 50%, bạn có thể giảm kích thước tệp và có được chất lượng như nhau”, Sneyers nói. Trên thực tế, việc hỗ trợ JPEG XL sẽ cho phép nhà sản xuất máy ảnh cải thiện đáng kể hiệu suất tốc độ chụp liên tục. Nếu không phải là khung hình trên giây, thì độ dài của một lần chụp liên tục như JPEG XL sẽ cải thiện đáng kể tốc độ dữ liệu có thể được ghi vào thẻ nhớ vì mỗi tệp ảnh nhỏ hơn rất nhiều.

Tổng kết

Tóm lại, tệp JPEG XL là gì? Đây là một tiêu chuẩn quốc tế về hình ảnh, có đầy đủ các thành phần để được hỗ trợ ngay lập tức.

“Toàn bộ mục đích của một tiêu chuẩn quốc tế là có khả năng tương tác và định nghĩa trong một thông số kỹ thuật về cách thức định dạng tệp hoạt động để nếu bạn triển khai, định dạng này sẽ hoạt động độc lập mà không cần cung cấp thêm hỗ trợ. Vì vậy, khi ai đó thêm hỗ trợ JPEG XL đúng cách — và hỗ trợ tất cả các tính năng của nó — thì mọi thứ đã sẵn sàng”, Sneyers nói.

Mặc dù hỗ trợ đã có trên các điện thoại thông minh như iPhone 16 của Apple, nhưng các hãng máy ảnh vẫn chậm hoặc không muốn sử dụng các tiêu chuẩn RAW mở cho đến nay — tất cả các thương hiệu đều có thể chuyển sang DNG từ nhiều năm trước, nhưng hầu hết thì không — có lẽ không có lý do kỹ thuật nào khiến điều đó không thể thực hiện được. Tất cả siêu dữ liệu mà Canon, Nikon hoặc Sony muốn đóng gói vào RAW đều có thể thực hiện được với một tiêu chuẩn mở như DNG và Sneyers cho biết JPEG XL vẫn như vậy, nhưng lần này có nhiều lợi ích và ưu điểm hơn.

“Tôi nghĩ ít nhất thì cũng có thể sử dụng JPEG XL theo cách mà dữ liệu hình ảnh chính, bao gồm mô tả không gian màu và những thứ tương tự, có thể giải mã được trên bất kỳ nền tảng nào”, ông nói, ám chỉ đến khả năng thêm JPEG XL vào máy ảnh độc lập.

“Không có gì ngăn cản ai đó sử dụng JPEG XL làm codec chứa cho các định dạng độc quyền”, ông nói. Điều đó có nghĩa là, ví dụ, Canon lấy tệp RAW CR3 của các máy ảnh mirrorless và thay thế tệp DNG bằng dữ liệu của tệp RAW đó ở định dạng JPEG XL.

“Tôi hy vọng điều đó sẽ không xảy ra, vì tôi nghĩ định dạng JPEG XL hoặc sử dụng DNG với JPEG XL làm định dạng chứa đủ linh hoạt để hoạt động cho bất kỳ trường hợp sử dụng nào. Vì vậy, tôi không thấy bất kỳ lý do kỹ thuật nào để không làm như vậy”, ông nói thêm.

Trên đây là bài viết giúp bạn hiểu thêm về định dạng JPEG XL. Bạn cũng có thể tìm hiểu về cách phân biệt định dạng ảnh RAW và JPEG để hỗ trợ cho nhu cầu lưu trữ và sản xuất hình ảnh của bản thân mình. Chúc các bạn luôn có được những tác phẩm đẹp mắt và ưng ý!